วันที่ 15 ก.ย. ศ.ดร.ศุภชัย ปทุมนากุล ปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) เป็นประธานเปิดการประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อทบทวนแผนพัฒนาความเป็นเลิศของสถาบันอุดมศึกษา และจัดทำข้อเสนอโครงการประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2570 ของกลุ่มพัฒนาการวิจัยระดับแนวหน้าของโลก โดยมี ดร.พันธุ์เพิ่มศักดิ์ อารุณี ผู้ช่วยปลัดกระทรวง อว. ผู้บริหารระดับสูง คณะกรรมการ และผู้แทนจากสถาบันอุดมศึกษา กลุ่มพัฒนาการวิจัยระดับแนวหน้า เข้าร่วม ณ โรงแรมชาเทรียม แกรนด์ กรุงเทพมหานคร

ศ.ดร.ศุภชัย กล่าวว่า การประชุมครั้งนี้ถือเป็นโอกาสสำคัญในการสร้างความเข้าใจร่วมกัน เพื่อขับเคลื่อนการ ”พลิกโฉมมหาวิทยาลัย” ให้เกิดขึ้นจริง โดยเฉพาะในกลุ่มที่ 1 กลุ่มพัฒนาการวิจัยระดับแนวหน้าของโลก (Global and Frontier Research) โดยเป็นสถาบันอุดมศึกษาที่มีบทบาทสำคัญในการผลิตบุคลากรทักษะสูง ทั้งในระดับปริญญาโท ปริญญาเอก และนักวิจัยที่สามารถแข่งขันในในระดับนานาชาติได้ ที่ผ่านมาสถาบันอุดมศึกษาส่วนใหญ่ของไทยดำเนินการแบบ ”Comprehensive” หรือการทำภารกิจทุกด้านแบบกระจาย ซึ่งในบริบทโลกปัจจุบันอาจไม่ตอบโจทย์อีกต่อไป ดังนั้น การแบ่งสถาบันอุดมศึกษาออกเป็น 5 กลุ่ม ตามนโยบายของกระทรวง อว. ได้แก่ (1) กลุ่มพัฒนาการวิจัยระดับแนวหน้าของโลก (2) กลุ่มพัฒนาเทคโนโลยีและส่งเสริมการสร้างนวัตกรรม(3) กลุ่มพัฒนาชุมชนท้องถิ่นหรือชุมชนอื่น (4) กลุ่มผลิตและพัฒนาบุคลากรวิชาชีพและสาขาจำเพาะ และ (5) กลุ่มพัฒนาปัญญาและคุณธรรมด้วยหลักศาสนา จึงเกิดขึ้นเพื่อให้เกิดความชัดเจนในทบาทและภารกิจเพื่อให้สามารถพัฒนาในทิศทางที่สอดคล้องกับศักยภาพของแต่ละกลุ่มได้อย่างแท้จริง และสถาบันอุดมศึกษาในกลุ่มที่ 1 ควรมีการ “โฟกัส” อย่างชัดเจนในภารกิจหลัก แม้สามารถดำเนินกิจกรรมด้านอื่นได้ แต่ทุกอย่างควรสอดคล้องกับเป้าหมายหลักด้านการวิจัยระดับโลกและการผลิตบุคลากรทักษะสูง

ปลัดกระทรวง อว.กล่าวต่อว่า การพลิกโฉมมหาวิทยาลัยเพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่แท้จริงจะต้องเกิดจาก ”ภายใน” สถาบันอุดมศึกษา ไม่ใช่การสั่งการจากส่วนกลาง ทั้งนี้ กระทรวง อว. มีฐานะเป็น ”ผู้สนับสนุน” หรือ Facilitator เพื่อให้เกิดผู้นำการเปลี่ยนแปลงโดยตรง ซึ่งสิ่งที่ทำให้โครงการหรือกิจกรรมต่าง ๆ สำเร็จได้ ไม่ใช่งบประมาณเพียงอย่างเดียว แต่คือ ’ภาวะผู้นำ’ (Leadership) ของผู้บริหารมหาวิทยาลัย

“กระทรวง อว. ไม่ต้องการเห็นงบประมาณที่จัดสรรให้สถาบันอุดมศึกษาถูกใช้ไปกับโครงการทั่วไป หรืองานวิจัยเชิงปฏิบัติตามปกติเท่านั้น แต่ต้องการเห็นการลงทุนที่นำไปสู่การพลิกโฉมมหาวิทยาลัยอย่างแท้จริง สร้างผลกระทบเชิงนโยบาย เชิงเศรษฐกิจ และเชิงสังคมในระดับประเทศและระดับโลกยกระดับศักยภาพสถาบันอุดมศึกษาไทยอย่างแท้จริง” ศ.ดร.ศุภชัย กล่าว

จากนั้น ดร.พันธุ์เพิ่มศักดิ์ ได้เสนอแนวคิดการสร้าง ”แพลตฟอร์มความร่วมมือ” ระหว่างสถาบันอุดมศึกษาในกลุ่มคลัสเตอร์เดียวกัน ว่า แพลตฟอร์มความร่วมมือจะเป็นพื้นที่ของการแบ่งปันทรัพยากรทางวิชาการ การวิจัย และบุคลากร รวมถึงการร่วมกันพัฒนาหลักสูตรใหม่ ๆ ที่เชื่อมโยงกับภาคอุตสาหกรรม ซึ่งจะช่วยยกระดับขีดความสามารถโดยรวมของระบบอุดมศึกษาไทยอย่างเป็นรูปธรรม การประชุมครั้งนี้จะเป็นจุดเริ่มต้นของการสร้างระบบอุดมศึกษาที่ทรงพลัง ทันสมัย และสามารถแข่งขันในระดับโลกได้อย่างยั่งยืน

ภายในงาน ยังมีการเสวนาวิชาการจากผู้ทรงคุณวุฒิ อาทิ ดร.พันธุ์เพิ่มศักดิ์ อารุณี ผู้ช่วยปลัดกระทรวง อว. ศ.ดร.พีระพงศ์ ทีฆสกุล ประธานคณะอนุกรรมการด้านการพลิกโฉมมหาวิทยาลัย รศ.ดร.สิรี ชัยเสรี ประธานกรรมการกลั่นกรองการจัดสถาบันอุดมศึกษา กลุ่มพัฒนาการวิจัยระดับแนวหน้าของโลก รศ.ดร.รัฐชาติ มงคลนาวิน ประธานคณะทำงานส่งเสริมและยกระดับสถาบันอุดมศึกษาให้มีคุณภาพและมาตรฐานในระดับสากล โดยเนื้อหาครอบคลุมการทบทวนแผนพัฒนาความเป็นเลิศระยะ 5 ปี แนวทางจัดกลุ่มสถาบันอุดมศึกษา การพัฒนาหลักสูตรที่ตอบโจทย์อุตสาหกรรม และการสร้างพันธมิตรระดับนานาชาติ ทั้งหมดนี้เพื่อเตรียมจัดทำข้อเสนอโครงการสำหรับปีงบประมาณ 2570 อย่างมีประสิทธิภาพสู่การพลิกโฉมมหาวิทยาลัยไทยอย่างยั่งยืน โดยมุ่งหวังให้สถาบันอุดมศึกษาของไทย สร้างผลงานวิจัยระดับแนวหน้า ผลิตบัณฑิตที่มีทักษะตรงความต้องการ ยกระดับสู่มาตรฐานสากลพร้อมรับมือการเปลี่ยนแปลงในอนาคต และเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ตลอดชีวิต (Lifelong Learning)